Trong ngành logistic toàn cầu, vận tải biển chiếm hơn 80% tổng khối lượng hàng hóa lưu thông. Tàu biển chính là “huyết mạch” của thương mại quốc tế, nhưng để vận hành những con tàu khổng lồ này, nhiên liệu đóng vai trò then chốt. Vậy nhiên liệu tàu biển là gì, có những loại nào, tác động ra sao đến môi trường và xu hướng tương lai sẽ thay đổi thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện.
1. Nhiên liệu tàu biển là gì?
Nhiên liệu tàu biển là các loại nhiên liệu dùng để vận hành động cơ chính, máy phát điện, nồi hơi của tàu. Đây thường là các sản phẩm dầu mỏ được chế biến chuyên biệt, đáp ứng tiêu chuẩn hàng hải quốc tế.
Khác với nhiên liệu cho ôtô hay máy bay, nhiên liệu tàu biển có đặc tính:
-
Độ nhớt cao, khó bay hơi.
-
Chứa nhiều lưu huỳnh và tạp chất (đặc biệt với nhiên liệu truyền thống).
-
Giá thành rẻ hơn nhiên liệu tinh chế.
Chính vì vậy, nhiên liệu vừa là yếu tố ảnh hưởng đến chi phí vận tải, vừa là nguyên nhân lớn gây ô nhiễm môi trường toàn cầu.
2. Các loại nhiên liệu tàu biển phổ biến
Trong logistic hàng hải, tàu biển có thể sử dụng nhiều loại nhiên liệu khác nhau. Dưới đây là các loại chính:
2.1. Dầu nặng (HFO – Heavy Fuel Oil)
-
Là loại nhiên liệu truyền thống, chiếm tỷ lệ lớn nhất trong vận tải biển.
-
Giá thành rẻ nhưng chứa nhiều lưu huỳnh (thường từ 2–4,5%).
-
Phát thải SOx, NOx và bụi mịn cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.
2.2. Dầu trung gian (IFO – Intermediate Fuel Oil)
-
Pha trộn giữa HFO và dầu nhẹ, nhằm giảm độ nhớt và hàm lượng lưu huỳnh.
-
Được sử dụng ở những tuyến yêu cầu tiêu chuẩn khí thải khắt khe hơn.
2.3. Dầu nhẹ (MGO – Marine Gas Oil)
-
Gần giống dầu diesel cho xe tải.
-
Hàm lượng lưu huỳnh thấp (<0,1%), đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế ở vùng kiểm soát phát thải (ECA).
-
Giá thành cao hơn nhiều so với HFO.
2.4. LNG (Liquefied Natural Gas – khí thiên nhiên hóa lỏng)
-
Xu hướng nhiên liệu sạch cho ngành logistic hàng hải.
-
Phát thải CO₂ giảm ~20%, gần như không có SOx.
-
Yêu cầu hạ tầng kho chứa và công nghệ động cơ chuyên biệt.
2.5. Nhiên liệu thay thế khác
-
Methanol: dễ lưu trữ, có thể dùng trên động cơ diesel chuyển đổi.
-
Hydro (H₂): không phát thải CO₂, nhưng chi phí sản xuất và hạ tầng còn rất cao.
-
Ammonia (NH₃): tiềm năng lớn vì không phát thải carbon, nhưng độc hại và đòi hỏi công nghệ xử lý tiên tiến.
3. Vai trò của nhiên liệu trong logistic hàng hải
Nhiên liệu tàu biển tác động mạnh đến cả chi phí vận tải lẫn môi trường logistic:
-
Chi phí vận hành: Nhiên liệu chiếm 40–60% tổng chi phí khai thác tàu. Chỉ cần biến động giá dầu cũng làm thay đổi cước vận tải toàn cầu.
-
Hiệu quả logistic: Lựa chọn nhiên liệu phù hợp giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn, đặc biệt trong thời kỳ giá nhiên liệu biến động.
-
Phát thải môi trường: Theo Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), vận tải biển chiếm gần 3% tổng lượng phát thải CO₂ toàn cầu. Đây là lý do các quy định quốc tế ngày càng nghiêm ngặt.
4. Các quy định quốc tế về nhiên liệu tàu biển
4.1. IMO 2020
-
Từ ngày 1/1/2020, IMO (International Maritime Organization) áp dụng giới hạn 0,5% hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu tàu biển (so với mức 3,5% trước đó).
-
Tàu đi vào khu vực kiểm soát phát thải (ECA) chỉ được phép sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh dưới 0,1%.
4.2. Các công nghệ đáp ứng quy định
-
Scrubber (hệ thống lọc khí thải): cho phép tàu vẫn dùng HFO nhưng lọc SOx trước khi xả ra môi trường.
-
Chuyển sang dùng MGO hoặc LNG: đảm bảo tuân thủ quy định, nhưng chi phí cao hơn.
-
Đầu tư động cơ mới: tối ưu cho nhiên liệu sạch như LNG, methanol hoặc hydrogen.
5. Xu hướng chuyển đổi nhiên liệu của ngành logistic
Để vừa đảm bảo vận hành hiệu quả vừa đáp ứng tiêu chuẩn môi trường, ngành logistic hàng hải đang có những thay đổi lớn:
-
Tăng cường LNG: nhiều hãng vận tải lớn như Maersk, CMA CGM, Evergreen đầu tư đội tàu LNG.
-
Methanol nổi lên: nhờ hạ tầng dễ triển khai hơn LNG, một số hãng đã đặt hàng tàu chạy methanol từ năm 2023.
-
Hydrogen và Ammonia: đang trong giai đoạn thử nghiệm, hứa hẹn tương lai “không carbon”.
-
Sử dụng hybrid: kết hợp động cơ diesel với pin điện, tận dụng năng lượng tái tạo.
6. Tác động đến logistic và môi trường
6.1. Đối với logistic
-
Chi phí vận tải biến động: nhiên liệu sạch thường đắt đỏ, làm tăng cước tàu biển.
-
Tái cấu trúc chuỗi cung ứng: doanh nghiệp cần lựa chọn cảng biển và tuyến vận tải phù hợp với hạ tầng nhiên liệu mới.
-
Cạnh tranh toàn cầu: hãng vận tải “xanh” sẽ có lợi thế lớn trong việc ký hợp đồng với các tập đoàn đa quốc gia.
6.2. Đối với môi trường
-
Giảm SOx và NOx: cải thiện chất lượng không khí ven biển, đặc biệt ở cảng lớn.
-
Giảm phát thải CO₂: hướng đến mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
-
Nguy cơ mới: việc khai thác LNG và sản xuất ammonia, methanol cũng cần quản lý để không tạo thêm ô nhiễm.
7. Việt Nam trong xu hướng nhiên liệu tàu biển mới
Là quốc gia có đường bờ biển dài hơn 3.200 km và nhiều cảng nước sâu, Việt Nam chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các quy định quốc tế.
-
Hiện trạng: phần lớn tàu vẫn dùng HFO và MGO, do chi phí LNG và methanol còn cao.
-
Cảng biển: đang từng bước đầu tư kho chứa LNG để đón đầu xu hướng.
-
Doanh nghiệp logistic: cần chuẩn bị chiến lược “xanh hóa” đội tàu để đáp ứng yêu cầu của đối tác toàn cầu.
8. Kết luận
Nhiên liệu tàu biển không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là đòn bẩy chiến lược trong logistic toàn cầu. Từ HFO truyền thống đến LNG, methanol hay hydrogen, sự chuyển đổi này phản ánh áp lực vừa duy trì hiệu quả kinh tế, vừa giảm tác động môi trường.
Trong bối cảnh thương mại quốc tế ngày càng gắn liền với phát triển bền vững, việc nắm rõ xu hướng nhiên liệu tàu biển sẽ giúp doanh nghiệp logistic, nhà đầu tư và cả người tiêu dùng hiểu rõ hơn về “chi phí thật sự” của vận tải biển.
Công ty Triệu Vũ chuyên cung cấp các sản phẩm Seal niêm phong phục vụ vận tải hàng hóa, đa dạng mẫu mã và chức năng: seal nhựa, seal cáp rút container, seal thép container, seal cáp hộp container, seal cối container đạt chuẩn CO CQ, ISO 17712 & đầy đủ mã vạch, QR tiêu chuẩn quốc tế. Các sản phẩm của Triệu Vũ được rất nhiều doanh nghiệp trong ngành vận tải, logistic tin dùng. Với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, Triệu Vũ tự tin sẽ chinh phục khách hàng gần xa bằng chất lượng sản phẩm và dịch vụ tuyệt vời nhất.
Liên hệ Hotline: 08.324.6789 hoặc inbox fanpage TrieuVu Company để được tư vấn và báo giá nhanh nhất!
